Eskiden, erkek anneleri, vakti geldiğine kanaat getirdiklerinde, oğullarını evlendirmek için kız bakmaya başlarmış. Oğlunun evliliğinin mutlu olması için baktığı adayın boyunun, huyunun, suyunun belli kriterlere uygun olmasını istermiş. Hamamda yere düşen sabunun peşinden giden kızı süzerken, kahvenin tadına bakarken, kızın konuşmalarını dinlerken, mimiklerini süzerken, oğlu için kararını verirmiş. Oğlunu mesut düşlermiş, torunlarını güzel ve sağlıklı istermiş. Her anne gibi çocuğunun mutluluğunu istermiş.
İstermiş ama bazen de kendine güzel gelen oğluna da güzel gelir zannedermiş. Gittiği ev gezmesinde hürmette ve ikramda kusur etmeyen kızın doğru aday olduğuna kanaat getirirmiş. Kızın, kendisine olan saygılı tavırları nedeni ile oğluna uygun olmayan taraflarını görmez, kendisini olumsuza kapatırmış.
İşte bunun adı Hale etkisidir.
Bknz:
Hale Etkisi, ‘kişinin bir özelliğinden yola çıkıp, kişinin diğer özellikleri hakkında genel bir yargıya varmak’ anlamına gelmemektedir. Sıklıkla bir kişinin diğer bir kişiyle ilgili değerlendirme yapmakla sorumlu olduğu durumlarda ortaya çıkmaktadır.
Hale etkisi ile ilgili, okumak isteyenler için detaylı bir makale: http://ikmania.blogspot.com.tr/2016/03/hale-etkisi.html
Bir de bu durumun tam tersi vardır: ” Boynuz Etkisi”
Boynuz etkisi, kişinin olumsuz bir özelliğinden dolayı kendisi ile ilgili genel bir olumsuz düşünceye sahip olunmasıdır.
Boynuz etkisine kapılan anne, gelin adayının küçük bir hatasına takılarak belki de oğlunun sonsuz saadetine engel olmaktadır.
Gelelim İnsan kaynakları masasına oturan kişilerin bağlı oldukları şirketler için yaptıkları mülakatlara:
İnsan kaynakları yöneticileri de, mülakatlarında, yaşayan bir organizma olan şirketleri için uygun adayı belirlemektedir.
Araştırmalara göre insan kaynakları yöneticilerinin bu mülakatlar sırasında yaptığı hataların başında “hale veya boynuz etkisine kapılmak” gelmektedir.
İnsan Kaynakları yöneticisi, adayın bir konudaki başarısı veya başarısızlığının etkisi ile genel değerlendirmesini “olumlu” veya “olumsuz” olarak sonuçlandırabilmektedir.
Hale veya boynuz etkisi altında kalmamak adına dikkat edilmesi gerekenler:
İşe alım standartlarının kesin çizgilerle belirlenmesi,- Aday niteliklerinin doğru belirlenmiş olması,
- Kurum kültürü ile uyum sağlayabilecek adayların belirlenmesi adına kurumun isteklerini yansıtan soruların sorulması,
- İşe alım yapılacak olan departmanın nitelik ve niceliklerinin iyi biliniyor olması,
- İşe alım kararının verilmesi için yalnızca mülakat görüşmesi değil yapılan tüm çalışmaların (analiz, test, değerlendirme merkezi uygulamaları, yetenek yönetimi vb.) harmanlanması.
Sonuçta:
- Mutlu gelin, mutlu oğul, mutlu anne 🙂 🙂 🙂
- Mutlu çalışan, mutlu şirket, mutlu İK 🙂 🙂 🙂
Hep söylerim, “hayat seçimlerimizden ibaret” 💗😉
Sevgiler,
Hatice Bulut
İnsan Kaynakları Danışmanı & Eğitmen
