İnsan; hakimiyeti, övgüyü, başarıyı ve takdiri sever.
Ancak insan; zalim, olumsuzluk, başarısız veya sevimsiz de olabilir.
Yöneticilerin, “işe alındınız” müjdesini verdikleri kişilerin sevinçlerinden pay çıkartmaları ve gurur duymaları, mümkündür. Ancak her sürecin başlangıcı gibi bitişi de söz konusundur. Kimi zaman işten çıkartmalarda hüzne ortak olmak, kimi zaman dik ve ketum bir tavır izlemek gerekmektedir.
İnsan kaynakları çalışanı, çıkış bilgisini verirken topu göğsünde yumuşatmak ve anlaşılır, kısa cümlelerle işin sonlandırıldığını bildirmek ile görevlidir.
İşten Çıkartırken:
Yüz kızartıcı suç:
Tabii ki işten çıkartmalarda öyle pat diye “kovuldunuz!” sözcüğü kullanılmamaktadır. Çıkartılma nedeni yüz kızartıcı disiplin suçlarından biri dahi olsa kaba olunmamalıdır. Çıkartılan kişinin suçunun seviyesine inmektir, kabalaşmak. “Yollarımızı ayırmak” cümlesini kullanmak uygundur. Daha ketum olunması gereken durumlarda “işinize son verildi” cümlesi de soğuk bir tepside sunulabilir. Seviyeli ve soğuk kanlı olmakta fayda vardır. Maalesef, kimi zaman kraldan çok kralcı İK tavırları görebiliyoruz! Çıkartılan kişinin suçu ne olursa olsun aşağılar cümleler kullanmak hoş değildir. Unutmamak gerekir; siz orada hakim, savcı yada avukat değil sadece iş akdini tatsız bir nedenden dolayı fes etmekle görevli bir çalışansınız.
Performans yetersizliği:
Kimi zaman kişiliği uyumlu ancak işletmeniz için yeterli bilgiye veya yeteneğe sahip olmadığı kanaatine varılmış kişiler ile de yolları ayırabilirsiniz. Daha hüzünlü, daha sade, daha suskun olursunuz. Hatta duygusallaşabiliriz. Kişiye bunun bir tecrübe olduğunu, açılacak yeni kapıların kendisi için de daha hayırlı olduğunu hissettirmek gereklidir. Kapınızı sert kapatırsanız, hüznün vebalinden parça alırsınız. Kapınızda hüznü paylaşarak uğurlarsanız, hüznü hafiflediğinde sizden saygı ile bahsedebilmesini sağlarsınız.
Uyumsuzluk:
Bazen iki tarafta da hata yoktur, uyumsuzluk vardır. Yoğurdu yeme biçimleriniz farklıdır. Ancak çıkışın adı tam olarak başarısızlık değildir. Belki alımda sizin dikkat etmediğiniz bir yetkinlik farklılığından kaynaklanmıştır, uyumsuzluk. Suç, biraz da önce bile bile amin diyip, sonra yarabbi şükür diyemediğimiz için bizdedir. Kişinin yetkinlikleri ile işletmenin beklentileri arasında uyumsuzluk olabilir. Başka bir ortamda başarılı olabileceğini bildiğiniz bu kişiyi kendi yetkinliklerine uygun yerlere yönlendirme konusunda referans olabilir, yardım ve desteği de hissettirebilirsiniz.
Çıkış konusu, sebep her ne olursa olsun sevimsizdir. Çıkış kararı süreci, çıkış işlemleri ve çıkış bildirimini alan kişinin tavrı gergin bir ortam sağlamaktadır. Bu bölümde insan kaynaklarına renksiz ve zor bir görev verilmiştir. Ancak işletmenin başlangıç noktası olan İK aynı zamanda bitiş çizgisini de temsil etmektedir. Bu bilinç ile hareket etmek gerekir.
İşten Çıkartılanlara:
Yapacak bir şey yok, çıkartıldınız. Belki işletmenizin iyi niyet ve ahlak kurallarını sarstınız. Belki performansınız beklenin altında kaldı. Belki yeterli özveriyi göstermediniz. Belki de dikkat etmediniz, suistimal ettiniz…
Belki size göre siz haklıydınız. Ancak işletme kendini haklı gördü ve çıkarttı. Umarım haklarınızı aldınız. Bir de haklarını arama süreçlerine girmek var, sancılı ve can sıkıcı…
Belki küçültmeye gidiyordu işletmeniz. Belki de, adaletsiz bir sistemin içindeydiniz. Yerinize başkasının geçmesi gerekiyordu.
Kimi zaman haksızlığa, kimi zaman başarısızlığa uğrasak da hepimizin başına gelebilir; kovulmak!
Babanızın işletmesi değilse çalıştığınız yer, çıkartılabilirsiniz! Kimse gözünüzün yaşına bakmaz.
Evet, soğuk! Evet, insan bu cümleler ile dünyanın dengesini sorguluyor .. Ancak bunlar gerçek, hayat gibi…
2017 hedeflerimi sıraladığım makalemin sonuna:
📌Kaybettiğin yerde bekleme, devam et. 🚗 🚗 🚗
cümlesini eklemiştim.
Bazen de başarısızlığı kabul etmek gerekiyor.
Bir filmden alıntı cümleyi tekrar edelim:
📌Tecrübe asla eskimez. 👶👧👵
Tecrübe edindiğimiz ayrılışlar için belki de Şems-i Tebrizi’nin şu sözünü hafızaya kazımak gerekmektedir:
📌Düzenim bozulur, hayatım alt üst olur diye, endişe etme. Nereden biliyorsun hayatın altının üstünden daha iyi olmayacağını? 💔💓💞
Hatice Bulut
İnsan Kaynakları Danışmanı & Eğitmen
