Motivasyon, İnsan Kaynaklarının önemli fonksiyonlarından biridir.
Peki ne kadar değerini anlıyor ve bu süreci ne kadar özgün çalışmalarla yönetiyoruz?
Önce motivasyon kelimesine bir açıklık getirelim:
Motivasyon:insanı belli bir amaç için harekete geçiren güç demektir.
Takım çalışmasında verimliliği arttırmak, çalışanlarda aidiyet duygusunu oluşturmak, iletişimi güçlendirmek, kuruma ait değerleri hatırlatmak, çalışanların önemsendiğini hissettirmek temelde insan kaynakları profesyonellerinin motivasyon çalışmalarına önem vermelerinin nedenleri olarak sıralanabilir.
Ancak küçük ölçekli şirketlerin motivasyon çalışmalarının piknik ve yemeklerle sınırlı kalması, büyük şirketlerin ise tek düze uygulamalardan istenilen sonucu alamaması “Motivasyon Yönetimi”ne darbe vurmaktadır.
Basit düşünmek lazım. Basit yaşamak ve süreçleri de basit bir şekilde ele almak. Piknik sevmeyen bir çalışan için işkenceye dönüşebilecek bir organizasyon yada çocuklarını bırakacak yeri olmayan ancak çocukların katılmadığı bir etkinlikte aklını evde bırakan bir çalışan için kaygıya dönüşecek bir organizasyon motivasyon çalışması yapalım derken, tersi bir etki ile motivasyonun düşmesine neden olacaktır. Tabii ki tüm şartları mükemmelleştirmeye çalışsak dahi yüzde yüz herkesi memnun etmeye imkan yoktur. Belki de bu kısımda gözden kaçan konu mutluluğun formülünü biraz irdelemekten geçmektedir:
Mutluluğun formülü için bir grup araştırmacı,FMRI makinesine girerek oyun oynamayı kabul eden 26 kişiyle işe koyulmuş.
FMRI (Fonksiyonel Manyetik Rezonans Görüntüleme):
Beyin fonksiyonlarının görüntülenmesini sağlayan bir makine
Denekler, çeşitli risk seviyelerinde farklı bahisler yaparak, anlık galibiyet veya mağlubiyetler 
elde etmiş. Birkaç turda bir, katılımcılara 10 üzerinden mutluluk seviyelerine puan vermeleri istenmiş ve bu da anlık beyin aktivitesiyle ilişkilendirilmiştir.
Araştırmacılar bu veriler neticesinde beklentilerimizin anlık mutluluklara oldukça büyük bir etkisi olduğunu keşfetmişler. Örneğin çalışmaya dahil olan katılımcıların, 2 dolar kazanmak yerine hiçbir şey kazanmadıklarında mutluluk seviyeleri düşük olurken, 2 dolar kaybetmek yerine hiçbir şey kazanmadıklarında ciddi ölçüde mutlu oldukları görülmüştür.
Araştırmacılar da, bu sonuca dayanarak, mutluluğun somut sonuçlarla ilgili olmadığına, aksine beklentileri aşmakla ilgili olduğuna karar vermişlerdir.
Ben de; bu örnekte anlatılmaya çalışılan mutluluk formülünden yola çıkarak; motivasyon çalışmaları adı altında hazırlanan, herkesi mutlu etmeyecek, sıradan öneriler yerine,
“yerel değerler”
düşünülerek yapılan, motivasyon planlarının çok daha verimli olabileceğine inanmaktayım.
” “Yerel Değerler” düşünülerek yapılan motivasyon planları” cümlesini açıklayacak olursak:
Kastım, çalışan profiline göre, yani çalışanların sosyoekonomik ve kültürel yapılarına göre düzenlenen motivasyon süreçleridir.
Örneğin:
Ödül sistemlerinin;
Bekçinin çocuğunun sünnet ettirilmesi,
Ramazanda erzak dağıtımı,
Çalışanın eşi ile evlilik yıl dönümü için verilen iki kişilik yemek rezervasyonu,
Emeklerinin karşılığının elle tutulur gözle görülür ve kişinin sosyal yapısına uygun şekilde hazırlanan hediyelerle onurlandırılması,
Okula başlayacak çocuğunun çantasının şirket tarafından doldurulması,
gibi alternatif seçenekler ile kurgulanması, mutlu etme amacıyla yapılan motivasyon çalışmalarının başarıyla sonuçlanmasını sağlayacaktır.Bir diğer ifade ile “size özel bir düşüncemiz var” cümlesini hissettirecek ve mutlu edecektir.
“Mutlu etmek”, mutlu hissetme bütünün en büyük dilimi. Mutlu etmeyi seven insanlar mutlu kalmayı başarırlar. Çünkü mutluluk yayılarak çoğalır, tebessüm gibi.
Maalesef, zaman zaman, yabancı ve yapay sistemlerle kurgulanmış,üstten bakan, hatta bazı kişileri rencide edebilecek sistem kurguları ile karşılaşıyoruz.
Şirketin, kendine özgü yapısı ve çalışan profili göz önünde bulundurulmadan, kurgulanan çalışmaların; motive etme, iyi hissettirme, gururlandırma, onurlandırma beklentileri boşuna kürek çekmekten ibarettir.
İş yerlerinizde süreklilik arıyorsanız mutluluğu kişilere göre tasarlayınız. Mutlu ettiğiniz çalışanların size mutluluk vereceğini unutmayınız.
Hatice Bulut
